Kedinizin çenesini okşarken elinize sert, kum gibi pütürler mi geliyor? Ya da çenesinin altı sanki "kömür tozuna" batmış gibi kirli mi görünüyor? Telaşlanmayın ama o lekeyi silmeye de çalışmayın. Çünkü o bir kir değil, kedilerde çok yaygın görülen "Kedi Aknesi"dir. Ve suçlu, muhtemelen kedinizin çok sevdiği o renkli plastik mama kabıdır.
İlk Kural: O Siyah Noktaları ASLA Kazımayın!
Kedinizin çenesindeki siyah noktaları "kir" sanıp tırnağınızla kazımaya veya sertçe silmeye çalışmak, yapabileceğiniz en büyük hatadır.
Bu noktalar (komedonlar), tıkanmış kıl kökleridir. Onları kazımak, bölgenin enfekte olmasına, kanamasına ve basit bir sivilcenin, ağrılı bir Furunculosis (çıban) vakasına dönüşmesine neden olur.
Lütfen elinizi çekin ve okumaya devam edin.
Kedi sahipleri genellikle veterinerlere şu şikayetle gelir: "Kedimin çenesinde geçmeyen bir kir var, siliyorum ama ertesi gün yine oluyor."
Bu "kir" görünümlü siyah noktalar, insanlardaki siyah noktalarla (blackheads) aynıdır. Tıbbi adı Feline Acne (Kedi Aknesi) olan bu durum, her yaşta ve cinsiyetteki kedide görülebilir. Tedavi edilmezse kaşıntılı, kanamalı ve irinli yaralara dönüşebilir.
İçerik Tablosu: Pürüzsüz Çene Rehberi
1. Teşhis: Bu Kir mi, Pire Dışkısı mı, Akne mi?
Emin olmak için basit bir test yapabilirsiniz.
- Pire Dışkısı Şüphesi: Siyah noktaları ıslak bir beyaz peçeteye koyun. Eğer peçetede "kırmızımsı/kan rengi" bir iz bırakıyorsa, bu pire dışkısıdır. Hemen Parazit Rehberi yazımızı okuyun.
- Akne (Siyah Nokta): Peçetede renk değiştirmiyor, sadece siyah/kahverengi noktalar olarak kalıyorsa ve çene derisine yapışıksa, bu Kedi Aknesidir.
2. Baş Şüpheli: Neden Plastik Mama Kabı Kullanmamalısınız?
Kedi aknesinin 1 numaralı nedeni, masum görünen Plastik Mama ve Su Kaplarıdır.
Neden?
- Bakteri Yuvası: Plastik yumuşak bir malzemedir. Zamanla üzerinde gözle görülmeyen mikro çizikler oluşur. Bu çiziklerin içine yerleşen bakteriler, ne kadar yıkasanız da temizlenmez.
- Temas Enfeksiyonu: Kediniz yemek yerken çenesi sürekli bu bakterili yüzeye değer. Bakteriler kıl köklerine girer ve akneye neden olur.
- Alerjik Reaksiyon: Bazı kedilerin plastiğin hammaddesine temas alerjisi vardır.
Çözüm: Plastik kapları hemen çöpe atın! Yerine gözeneksiz olan Seramik, Cam veya Paslanmaz Çelik kaplar kullanın. (Bkz: Kedi Maması ve Kap Seçimi).
3. Diğer Tetikleyiciler (Stres ve Bağışıklık)
Plastik kapları attınız ama sorun devam mı ediyor? Şunlara dikkat edin:
- Çene Temizliği Eksikliği: Kediler kendilerini temizlerken çenelerinin altına ulaşmakta zorlanırlar. Yemek sonrası yağlı kalan çene, gözenekleri tıkar.
- Stres: Stres, bağışıklığı düşürür ve cilt sorunlarını tetikler.
- Aşırı Yağ Üretimi (Sebore): Kedinizin cildi genetik olarak fazla yağlı olabilir.
4. Adım Adım Evde Tedavi ve Temizlik
Hafif vakaları (sadece siyah nokta, kanama yok) evde yönetebilirsiniz:
- Ilık Kompres: Temiz bir havluyu ılık (sıcak değil) suyla ıslatın. Kedinizin çenesine 30 saniye hafifçe bastırın. Bu, gözenekleri açar.
- Nazik Temizlik: Veterinerinizin önereceği antiseptik bir solüsyon (genellikle Klorheksidin bazlı) veya seyreltilmiş batikon ile bölgeyi nazikçe silin (OVALAMAYIN).
- Yemek Sonrası Silme: Kediniz yaş mama yedikten sonra çenesini nemli bir bezle silmeyi alışkanlık haline getirin.
5. Ne Zaman Veterinere Gitmeli?
Eğer çenede şunları görürseniz evde müdahaleyi bırakıp kliniğe gidin:
- Siyah noktaların yerini kırmızı, şiş sivilceler aldıysa.
- Bölgede kanama veya sarı iltihap akıntısı varsa.
- Kediniz çenesini sürekli kaşıyor ve tüyleri dökülüyorsa.
- Çene altı şişmişse (Ödem).
Bu durumda antibiyotik tedavisi veya özel merhemler gerekebilir.
6. Sonuç: Seramik ve Cam Devrimi
Kedi aknesi inatçıdır ama yenilmez değildir. Tedavinin %50'si hijyen, %50'si ise mama kabını değiştirmektir. Bugün kedinize bir iyilik yapın, o bakteri yuvası plastik kabı atın ve ona sağlıklı, pırıl pırıl bir seramik kap hediye edin. Çenesindeki değişimi 2 hafta içinde göreceksiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Kedi aknesi insana bulaşır mı?
Hayır, kedi aknesi (Feline Acne) insana veya diğer evcil hayvanlara bulaşıcı değildir. Bu bir parazit veya mantar sorunu değil (sekonder enfeksiyon yoksa), kıl köklerinin tıkanmasıyla oluşan bir keratinizasyon bozukluğudur. Sadece o kediye özeldir.
Kedi çenesindeki siyah noktalar nasıl geçer?
İlk adım, plastik mama ve su kaplarını seramik, cam veya çelik kaplarla değiştirmektir. Bölgeyi veterinerin önerdiği antiseptik solüsyonlarla nazikçe temizlemek ve yemek sonrası çeneyi silmek siyah noktaları zamanla azaltır. Asla sıkılmamalı veya kazınmamalıdır.
Kedi aknesi için hangi ilaç kullanılır?
Hafif vakalarda ilaç yerine antiseptik temizleyiciler (Klorheksidin, Batikon) yeterlidir. İlerlemiş ve enfekte olmuş vakalarda veteriner hekim antibiyotikli pomadlar, kortizonlu kremler veya sistemik antibiyotikler reçete edebilir. İnsanlar için olan sivilce ilaçları kedilere ASLA kullanılmamalıdır.
Stres kedi aknesi yapar mı?
Evet, stres dolaylı bir tetikleyicidir. Stres altındaki kedilerin bağışıklık sistemi zayıflar ve vücutları inflamasyona daha açık hale gelir. Ayrıca stresli kediler kendilerini temizlemeyi (grooming) bırakabilir veya aşırıya kaçabilir, bu da cilt dengesini bozar.
0 yorum